Giới thiệu chung
Hổ Đông Dương (Panthera tigris corbetti) là loài bản địa của Việt Nam.
Phân loài này cũng được tìm thấy ở Thái Lan, Campuchia, Myanmar, Lào và Trung Quốc.
~5Cá thể hổ trong tự nhiên Việt Nam
>3.900Cá thể hổ hoang dã trên thế giới
Thực trạng
Mất môi trường sống và săn bắn là hai mối đe dọa lớn đối với hổ trong nhiều năm qua. Hổ bị buôn bán chủ yếu để lấy xương làm cao hổ cốt vì nhiều người vẫn còn mù quáng tin rằng cao hổ có thể chữa được nhiều bệnh, đặc biệt là các bệnh về xương, khớp. Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học nào chứng minh cao hổ có tác dụng chữa bệnh.
Hơn 30 năm qua, quần thể hổ đã suy giảm một cách đáng kể tại Việt Nam và trên toàn thế giới. Liên minh Bảo tồn Hổ Quốc tế (ITC) ước tính chỉ còn khoảng 3.900 cá thể hổ hoang dã trên thế giới. Theo số liệu cập nhật năm 2016 của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (WWF), Việt Nam ước tính chỉ còn khoảng 5 cá thể hổ trong tự nhiên, chủ yếu phân bố ở khu vực biên giới miền Trung và Tây Bắc. Năm 2010, Việt Nam đã mất đi cá thể tê giác cuối cùng và nhiều nhà khoa học tin rằng loài hổ sẽ có khả năng cao là loài động vật tiếp theo bị tuyên bố tuyệt chủng tại Việt Nam.
Số lượng hổ trong tự nhiên đã bị giảm mạnh, tuy nhiên, các điều tra cho thấy, hoạt động buôn bán hổ trái phép vẫn diễn ra tại Việt Nam
Tính đến tháng 12/2020, có 343 cá thể hổ đang bị nuôi nhốt tại Việt Nam. Trong đó, 284 cá thể đang bị nuôi nhốt tại 21 trang trại và sở thú tư nhân. Số còn lại thuộc sở hữu của các vườn thú và các trung tâm cứu hộ của Nhà nước. Hầu hết số lượng hổ tại các cơ sở gây nuôi hổ tư nhân đều có nguồn gốc bất hợp pháp. Một số cơ sở gây nuôi hổ hợp pháp được sử dụng làm bình phong cho các hoạt động buôn bán hổ trái phép. Trong năm 2022, ENV ghi nhận 399 vụ vi phạm về hổ, trong đó có 353 vụ quảng cáo, rao bán các sản phẩm từ hổ trên Internet; tiếp nhận chuyển giao 12 cá thể.
Pháp luật
Hổ Đông Dương được liệt kê trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ ban hành kèm theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 64/2019/NĐ-CP) và Nghị định 06/2019/NĐ-CP - cấp độ bảo vệ cao nhất theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo đó, mọi hành vi săn bắt, giết, nuôi, nhốt, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép cá thể, bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống hoặc sản phẩm của từ một cá thể hổ Đông Dương sẽ bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự với án phạt lên đến 15 năm tù giam. Riêng hành vi quảng cáo bán các sản phẩm, bộ phận của hổ được coi là hành vi quảng cáo hàng cấm và sẽ bị xử phạt hành chính từ 70 - 100 triệu đồng theo Điều 50, Nghị định 158/2013/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 28/2017/NĐ-CP). Ngoài ra, hổ Đông Dương còn được liệt kê trong Phụ lục I CITES - Công ước về Buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp. Theo đó, việc buôn bán quốc tế cá thể và các sản phẩm từ hổ Đông Dương giữa các quốc gia thành viên Công ước, trong đó có Việt Nam bị nghiêm cấm. |  Ba đối tượng vận chuyển, buôn bán trái phép 7 cá thể hổ con đông lạnh. |
Biện Pháp
Tăng cường thực thi pháp luật bảo vệ Hổ
Trong nhiều năm qua, ENV đã và đang nỗ lực hợp tác với người dân và cơ quan chức năng trên cả nước để triệt phá các đường dây buôn lậu hổ cũng như xử lý các vi phạm liên quan đến hổ tại Việt Nam. Ngoài ra, ENV cũng thường xuyên phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra các cơ sở gây nuôi hổ để nhằm giảm thiểu tình trạng nhập lậu và buôn bán hổ tại các cơ sở này. Bên cạnh đó, ENV trực tiếp làm việc với các tòa án, viện kiểm sát để thúc đẩy quá trình xét xử, xử phạt những tội phạm buôn bán hổ trái phép.
Hoàn thiện khung pháp lý
ENV tích cực tham gia đóng góp ý kiến cho các văn bản pháp luật được soạn thảo để nâng cao tính hiệu quả của các văn bản pháp luật được ban hành, đồng thời ENV còn hợp tác với các nhà hoạch định chính sách để khắc phục các lỗ hổng pháp lý và sự chồng chéo, mâu thuẫn giữa các văn bản pháp luật về bảo vệ hổ tại Việt Nam.
Giảm thiểu nhu cầu tiêu thụ
ENV thường xuyên thực hiện các chương trình nâng cao nhận thức trên các phương tiện thông tin đại chúng như truyền hình, phát thanh, báo chí và các phương tiện truyền thông khác nhằm giảm thiểu nhu cầu tiêu thụ hổ và các sản phẩm từ hổ. ENV đã sản xuất nhiều phim ngắn truyền thông kêu gọi cộng đồng KHÔNG tiêu thụ cao hổ và báo cáo các vi phạm liên quan tới hổ tới các cơ quan chức năng hoặc đường dây nóng miễn phí bảo vệ động vật hoang dã 18001522. Các phim của ENV được phát sóng trên 50 kênh truyền hình trên cả nước.
Ngoài ra, ENV phối hợp với hơn 300 các cơ quan của Chính phủ, các doanh nghiệp đặt các bảng thông tin về bảo vệ hổ cũng như các loài ĐVHD khác tại lối vào và sảnh chính các trụ sở làm việc. Các tình nguyện viên của ENV cũng treo băng rôn truyền thông tại trên 50 chợ trên cả nước.
Tháng 12/2018, Câu lạc bộ Chạy Tình nguyện Hà Nội (Red River Runners) phối hợp với Công ty Sporting Republic và ENV tổ chức giải “Chạy vì hổ”. Đây là giải chạy bán Ma-ra-tông thường niên lần thứ 12 của Câu Lạc bộ Chạy Tình nguyện Hà Nội. Sự kiện này đã thu hút sự tham gia của hơn 750 người đến từ 31 quốc gia, thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ với những nỗ lực nhằm bảo tồn hổ trước nguy cơ tuyệt chủng..
1800 1522
