Kỳ vọng giảm dần gấu nuôi nhốt tại Hà Nội

Từ năm 2005, Việt Nam đã chính thức khởi động lộ trình chấm dứt nuôi nhốt gấu. Gần hai thập kỷ kiên trì của các cơ quan chức năng, tổ chức xã hội và cộng đồng yêu động vật đã mang lại những kết quả tích cực, từ hơn 4.300 cá thể gấu bị nuôi nhốt, nay con số chỉ còn dưới 170. Gần đây nhất, vào tháng 4/2025, ba cá thể gấu tại Phúc Thọ đã được tự nguyện chuyển giao về Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam. Dù chỉ là một bước nhỏ, nhưng nó cho thấy những tín hiệu đáng hy vọng rằng cánh cửa tự do vẫn đang chờ mở ra với những cá thể còn lại.

Đến nay, 46 tỉnh, thành trên cả nước đã chính thức nói lời chia tay với việc nuôi nhốt gấu, tuy nhiên vẫn còn khoảng 80 cá thể chưa thể được chuyển giao, phần lớn tập trung tại một số hộ dân ở xã Phụng Thượng, huyện Phúc Thọ, Hà Nội. 

"Chúng tôi tin rằng, đây là thời điểm tốt để các địa phương còn tồn đọng gấu nuôi nhốt, thể hiện cam kết bảo vệ động vật hoang dã. Các tỉnh thành khác đã làm được, và Hà Nội với nguồn lực, với sự đồng thuận ngày càng tăng, hoàn toàn có thể trở thành điểm kết thúc có hậu cho hành trình dài này", bà Nguyễn Phương Dung, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) bày tỏ.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Giáo dục của Quốc hội, chia sẻ: "Chấm dứt nuôi nhốt gấu không chỉ là một hành động bảo tồn, mà còn là biểu hiện của lối sống văn minh, nơi con người biết dừng lại đúng lúc để bảo vệ những sinh linh yếu thế. Khi chính quyền và cộng đồng cùng chung tay, những thông điệp về lòng nhân ái, về trách nhiệm môi trường sẽ lan tỏa mạnh mẽ, đặc biệt đến thế hệ trẻ."

Ông cũng bày tỏ niềm tin rằng hành trình chấm dứt nuôi nhốt gấu, nếu được làm đến nơi đến chốn, có thể trở thành một chiến dịch giáo dục cộng đồng sống động. Nơi mà mỗi hành động, từ việc chia sẻ một câu chuyện cảm động, đến việc không sử dụng mật gấu đều góp phần tạo nên sự thay đổi lớn.

Không kém phần quan trọng là cách chúng ta ứng xử với những người từng nuôi gấu. Họ không nên bị kỳ thị, mà cần được khuyến khích để đồng hành trong quá trình chuyển giao. Một xã hội biết mở lòng bao dung sẽ là chất xúc tác cho sự chuyển mình tự nguyện và tích cực.

Năm nay, Liên Hợp Quốc chọn chủ đề cho Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học (22/5) là: "Sống hài hòa với thiên nhiên và phát triển bền vững". Trong bối cảnh đó, việc trả lại tự do cho những cá thể gấu từng bị giam giữ cũng là một phần của cam kết sống chung với tự nhiên, thay vì kiểm soát hay khai thác nó.

Theo ENV, trong đợt kiểm tra gần đây tại nhiều tỉnh thành, số lượng gấu bị suy kiệt, bệnh tật, thậm chí tử vong gia tăng đáng kể. Việc bị nuôi nhốt suốt gần 20 năm trong môi trường không phù hợp, như thiếu ánh sáng, thức ăn nghèo dinh dưỡng, không được vận động, đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và hành vi của gấu. Nhưng nếu được chuyển giao, tương lai của những cá thể gấu này hoàn toàn có thể thay đổi. Tại các trung tâm cứu hộ, gấu sẽ được chăm sóc bởi đội ngũ chuyên môn, được điều trị bệnh lý, phục hồi tập tính và sống trong không gian gần với tự nhiên.

Ông Trần Quốc Bảo, Giám đốc Four Paws Việt Nam cho biết: "Với 13 dự án bảo tồn động vật tại 11 quốc gia khác nhau, chúng tôi mang kinh nghiệm của mình đến Việt Nam và Cơ sở bảo tồn gấu Ninh Bình để giúp mang đến cho động vật môi trường sống phù hợp với loài cùng chế độ dinh dưỡng, chăm sóc đảm bảo phúc lợi động vật. Mỗi cá thể gấu đều được kiểm tra sức khỏe và điều trị thú y ngay từ những ngày đầu tiên về đến cơ sở. Sau khi các vấn đề bệnh lý đã được kiểm soát, gấu sẽ được kiểm tra sức khỏe định kỳ từ 1-2 năm/lần tùy vào tình trạng của từng cá thể."

Thử tưởng tượng viễn cảnh trong một tương lai không xa, những chú gấu được trở về thiên nhiên, sống tự do và hạnh phúc nốt những ngày cuối đời, điều đó thật đẹp đẽ, nhân văn và truyền cảm hứng.

Giang Châu

Đọc bài viết gốc tại: https://vtv.vn/doi-song/ky-vong-giam-dan-gau-nuoi-nhot-tai-ha-noi-2025052207283545.htm?fbclid=IwY2xjawK03QpleHRuA2FlbQIxMABicmlkETFHa0lkOEdVcFRwdGJyMk10AR6D7RNhIGmbrSJCGneLzp_rYawA7wtH8g2V8UPvk09PiuAAVEGtP8HGaxvpuw_aem_If2MboizW6i95oqEah5FIQ