Văn bản Luật

Hệ thống văn bản pháp luật về

A – Hiệp ước quốc tế 

  • Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã, nguy cấp CITES

B – Pháp luật Việt Nam

I. Các quy định quản lý 

  1. Luật Thủy sản 2017
  2. Luật Lâm nghiệp 2017
  3. Luật Thú y 2015
  4. Luật Đầu tư 2014
  5. Luật Quảng cáo 2012
  6. Luật Đa dạng sinh học 2008
  7. Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/03/2019 của Chính Phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật thủy sản, hiệu lực từ 25/04/2019, cụ thể hóa các quy định tại Luật Thủy sản. Trong đó, nổi bật nhất là quy định 186 loài thủy sản thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm bao gồm 126 loài thuộc Nhóm I và 60 loài thuộc Nhóm II
  8. Nghị định 160/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ về tiêu chí xác định loài và chế độ quản lý loài thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ
  9. Nghị định 06/2019/NĐ-CP về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp
  10. Nghị định 30/2018/NĐ-CP ngày 07/03/2018 của Chính phủ quy định chi tiết việc thành lập và hoạt động của Hội đồng định giá tài sản; trình tự, thủ tục định giá tài sản trong tố tụng hình sự, hiệu lực từ 01/05/2018
  11. Nghị định số 29/2018/NĐ-CP ngày 05/3/2018 của Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản và xử lý đối với tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân, hiệu lực từ 20/08/2018
  12. Nghị định số 65/2010/NĐ-CP ngày 11/06/2010 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đa dạng Sinh học, có hiệu lực từ 30/07/2010
  13. Thông tư số 29/2019/TT-BNNPTNT ngày 31/12/2019 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định xử lý động vật rừng là tang vật, vật chứng; động vật rừng do tổ chức, cá nhân tự nguyện giao nộp nhà nước, hiệu lực từ 20/02/2020 
  14. Thông tư 19/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, hiệu lực từ 01/01/2019
  15. Thông tư 04/2017/TT-BNNPTNT ngày 24/02/2017 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Danh mục loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong Phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp
  16. Thông tư 25/2016/TT-BTNMT ngày 22/09/2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn mẫu đơn đăng ký, giấy chứng nhận cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học và mẫu báo cáo tình trạng bảo tồn loài thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ của cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học
  17. Quyết định 11/2013/QĐ-TTg ngày 24/01/2013 của Thủ tướng Chính phủ cấm xuất khẩu, nhập khẩu, mua bán mẫu vật một số loài ĐVHD thuộc các Phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp
  18. Chỉ thị 28/CT-TTg ngày 17/09/2016 của Thủ tướng Chính phủ giải pháp cấp bách phòng ngừa, đấu tranh với hành vi xâm hại các loài ĐVHD trái pháp luật
  19. Chỉ thị 03/CT-TTg ngày 20/02/2014 của Thủ tướng Chính phủ tăng cường chỉ đạo và thực hiện biện pháp kiểm soát, bảo tồn loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm

II. Các quy định xử lý vi phạm

  1. Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017
  2. Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009
  3. Nghị định 42/2019/NĐ-CP ngày 16/05/2019 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, hiệu lực từ 05/07/2019.
  4. Nghị định 35/2019/NĐ-CP ngày 25/04/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Lâm nghiệp, hiệu lực từ 10/06/2019
  5. Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 124/2015/NĐ-CP ngày 19/11/2015 của Chính phủ), hiệu lực từ 05/01/2016
  6. Nghị định số 158/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 28/2017/NĐ-CP ngày 20/3/2017 của Chính phủ, hiệu lực 5/5/2017)
  7. Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, hiệu lực từ 01/02/2017.
  8. Nghị quyết 05/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 234 về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã và Điều 244 về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm của Bộ luật Hình sự do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành
  9. Thông tư Liên tịch 19/2007/TTLT/BNN&PTNT-BTP-BCA-VKSNDTC-TANDTC ngày 08/03/2007 hướng dẫn áp dụng một số điều của Bộ luật Hình sự về các tội phạm trong lĩnh vực quản lý rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản
  10. Công văn 2140/VKSTC-V3 ngày 08/06/2016 về việc phục hồi xử lý các vụ án, vụ việc tàng trữ, vận chuyển trái phép ngà voi, sừng tê giác

C – Tài liệu tham khảo khác

  • Hướng dẫn của IUCN về việc Xử lý Động vật bị tịch thu 

A – Hiệp ước Quốc tế

Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã, nguy cấp (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora – CITES) là bản hiệp ước giữa các quốc gia thành viên về việc kiểm soát việc buôn bán, trao đổi các loài động thực vật hoang dã để tránh tình trạng khai thác quá mức dẫn đến tình trạng tuyệt chủng. CITES bao gồm khoảng 5.000 loài động vật và 25.000 loài thực vật, chia làm 3 phụ lục:

  • Phụ lục I bao gồm những loài bị nguy cấp bị đe doạ tuyệt chủng. Việc buôn bán, trao đổi những loài trong phụ lục này cần phải có cả Giấy phép Xuất khẩu và Giấy phép Nhập khẩu cấp bởi Cơ quan quản lý CITES của nước xuất khẩu và nước nhập khẩu.
  • Phụ lục II bao gồm: Tất cả những loài mặc dù hiện chưa bị nguy cấp nhưng có thể dẫn đến tuyệt chủng nếu không khai thác hợp lý. Việc buôn bán những loài này giữa các quốc gia cần có Giấy phép Xuất khẩu do Cơ quan quản lý CITES nước xuất khẩu cấp.
  • Phụ lục III bao gồm tất cả các loài mà mỗi nước thành viên quy định theo luật pháp của họ nhằm ngăn chặn hoặc hạn chế việc khai thác và cần thiết phải có sự hợp tác với các nước thành viên khác để kiểm soát việc buôn bán. Việc buôn bán những loài này cần có Giấy phép Xuất khẩu do Cơ quan quản lý CITES nước xuất khẩu cấp.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây

A – Pháp luật Việt Nam

I. Các quy định quản lý

1. Luật Thủy sản 2017

Luật Thủy sản 2017 ban hành ngày 21/11/2017, có hiệu lực ngày 1/1/2019, quy định về hoạt động thủy sản; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân hoạt động thủy sản hoặc có liên quan đến hoạt động thủy sản; quản lý nhà nước về thủy sản.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

2.Luật Lâm nghiệp 2017

Luật Lâm nghiệp 2017 ban hành ngày 15/11/2017, có hiệu lực ngày 1/1/2019, thay thế Luật Bảo vệ và phát triển rừng 2004. Luật cũng nghiêm cấm mọi hành vi săn, bắt, nuôi, nhốt, giết, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán động vật rừng, thu thập mẫu vật các loài thực vật rừng, động vật rừng trái phép.

Luật Bảo vệ và phát triển rừng 2004 bắt đầu có hiệu lực từ 01/04/2005. Theo đó, những hành vi săn, bắn, bắt, bẫy, nuôi nhốt, giết mổ động vật rừng trái phép bị nghiêm cấm. Đồng thời Luật cũng quy định việc khai thác, động vật rừng phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và tuân theo các quy định của pháp luật về bảo tồn ĐVHD. Hoạt động kinh doanh, vận chuyển, xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập, quá cảnh thực vật rừng, động vật rừng phải tuân theo quy định của pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc gia nhập.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

3. Luật Thú y 2015

Luật Thú y 2015 ban hành ngày 19/6/2016, có hiệu lực ngày thay thế Pháp lệnh của uỷ ban thường vụ quốc hội số 18/2004/PL-UBTVQH11 ngày 29/4/ 2004 về thú y, quy định về các vấn đề xử lý dịch bệnh đối với các loài động vật bao gồm động vật hoang dã

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

4. Luật Đầu tư 2014

 

Luật Đầu tư 2014 ban hành ngày 26/11/2014, có hiệu lực ngày 1/7/2015, thay thế Luật Đầu tư 2005, có quy định Danh sách các loài hoang dã nguy cấp, quý, hiếm Nhóm I bao gồm các loài hoang dã nguy cấp, quý, hiếm nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích đầu tư kinh doanh.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

5. Luật Quảng cáo 2012

Luật Quảng cáo quy định xử phạt hành chính đối với hành vi quảng cáo hàng cấm (bao gồm ĐVHD và sản phẩm, bộ phận).

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

6. Luật Đa dạng sinh học 2008

Luật đa dạng sinh học của Quốc hội khóa XII, kỳ thứ tư số 20/2008/QH12 qua ngày 13 tháng 11 năm 2008. Luật dành riêng một Chương IV với 18 điều quy định về bảo tồn và phát triển bền vững các loài sinh vật. Theo đó, các loài ĐVHD sẽ được xem xét đưa vào Danh mục loài nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ nhằm bảo vệ những vật nuôi đặc hữu hoặc có giá trị đang bị đe dọa tuyệt chủng, quy định loài hoang dã bị cấm khai thác và loài hoang dã được khai thác có điều kiện trong tự nhiên. Luật cũng quy định về khu bảo tồn, phân cấp khu bảo tồn và những hành vi bị cấm trong khu bảo tồn.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây

7. Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/03/2019 của Chính Phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật thủy sản, hiệu lực từ 25/04/2019, cụ thể hóa các quy định tại Luật Thủy sản. Trong đó, nổi bật nhất là quy định 186 loài thủy sản thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm bao gồm 126 loài thuộc Nhóm I và 60 loài thuộc Nhóm II.

Nhóm I là những loài được khai thác vì một trong các mục đích như: bảo tồn, nghiên cứu khoa học, nghiên cứu tạo nguồn giống ban đầu, hợp tác quốc tế khi đáp ứng các quy định về trình tự, thủ tục theo quy định tại Điều 9, Nghị định 26. Do đó, có thể hiểu hoạt động khai thác, sử dụng các loài Nhóm I, Nghị định 26 vì mục đích thương mại bị nghiêm cấm.

Nhóm II là những loài được khai thác vì một trong các mục đích như: bảo tồn, nghiên cứu khoa học, nghiên cứu tạo nguồn giống ban đầu, hợp tác quốc tế hoặc đáp ứng điều kiện về kích thước tối thiểu và thời gian được phép khai thác quy định tại Nghị định 26. Quy định này được hiểu là hoạt động khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại đối với những loài Nhóm II, Nghị định 26 được cho phép.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây:

Phần 1Phần 2Phần 3.

8. Nghị định 160/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ về tiêu chí xác định loài và chế độ quản lý loài thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ

Nghị định quy định hệ thống các tiêu chí để đánh giá và xác định loài ĐVHD đưa vào Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. Theo đó, loài được đưa vào Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ nếu (i) Số lượng cá thể còn ít hoặc đang bị đe dọa tuyệt chủng và (ii) Là loài đặc hữu có một trong các giá trị đặc biệt về khoa học, y tế, kinh tế; sinh thái, cảnh quan, môi trường và văn hóa – lịch sử.

Nghị định cũng quy định nguyên tắc bảo tồn các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ và cơ chế chặt chẽ để quản lý việc khai thác; trao đổi, mua bán, tặng cho, thuê, lưu giữ, vận chuyển mẫu vật; nuôi trồng và cứu hộ loài thuộc Danh mục loài được ưu tiên bảo vệ

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây

9. Nghị định 06/2019/NĐ-CP về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp

Nghị định này thay thế và hợp nhất Nghị định 32/2006/NĐ-CP về việc quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm của Chính phủ, và Nghị định 82/2006/NĐ-CP ngày 10/08/2006 của Chính phủ về quản lý hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất, nhập nội từ biển, quá cảnh, nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng và trồng cấy nhân tạo các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm. Tương tự như Nghị định 32/2006/NĐ-CP, Nghị định 06/2019/NĐ-CP cũng chia động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm thành 02 nhóm dựa trên mức độ nguy cấp và sự cần thiết bảo vệ của pháp luật đối với các loài đó, bao gồm: (1) Nhóm IB: Nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại; và (2) Nhóm IIB: Hạn chế khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại; Nghị định cũng quy định về điều kiện nuôi động vật rừng thông thường; trình tự, thủ tục thực hiện hoạt động khai thác; nuôi, trồng; chế biến, kinh doanh, quảng cáo, trưng bày; vận chuyển, cất giữ; xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất khẩu, nhập nội từ biển, quá cảnh đối với các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm, thuộc các Phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) và thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo Nghị định 06/2019/NĐ-CP. 

10. Nghị định 30/2018/NĐ-CP ngày 07/03/2018 của Chính phủ quy định chi tiết việc thành lập và hoạt động của Hội đồng định giá tài sản; trình tự, thủ tục định giá tài sản trong tố tụng hình sự, hiệu lực từ 01/05/2018

Nghị định quy định việc thành lập và hoạt động của Hội đồng định giá tài sản, có liên quan đến định giá hàng cấm bao gồm ĐVHD và sản phẩm.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

11. Nghị định số 29/2018/NĐ-CP ngày 05/3/2018 của Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản và xử lý đối với tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân, hiệu lực từ 20/08/2018

Nghị định này quy định trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản và xử lý đối với tài sản là sản phẩm, vật phẩm là động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm.

Thông tư 57/2018/TT-BTC ngày 05/7/2018 hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 29/2018/NĐ-CP ngày 05/3/2018 của Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản và xử lý đối với tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân, hiệu lực từ 20/08/2018

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

12. Nghị định số 65/2010/NĐ-CP ngày 11/06/2010 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đa dạng Sinh học, có hiệu lực từ 30/07/2010.

Nghị định này quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đa dạng sinh học 2008 về quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học, khu bảo tồn, bảo tồn và phát triển bền vững các loài sinh vật, bảo tồn và phát triển bền vững tài nguyên di truyền.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

13. Thông tư số 29/2019/TT-BNNPTNT ngày 31/12/2019 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định xử lý động vật rừng là tang vật, vật chứng; động vật rừng do tổ chức, cá nhân tự nguyện giao nộp nhà nước, hiệu lực từ 20/02/2020.

Thông tư quy định trình cho tiết về việc xử lý đối với ĐVHD, lần lượt là:

  • Thả lại động vật rừng về môi trường tự nhiên (Điều 11);
  • Cứu hộ động vật rừng
  • Chuyển giao động vật rừng cho vườn động vật, cơ sở nghiên cứu khoa học, đào tạo, giáo dục môi trường, bảo tàng chuyên ngành
  • Bán động vật rừng;
  • Tiêu hủy động vật rừng

Chỉ thực thiện biện pháp sau nếu không thể thực hiện được biện pháp trước đó.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

14. Thông tư 19/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, hiệu lực từ 01/01/2019

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

15. Thông tư 04/2017/TT-BNNPTNT ngày 24/02/2017 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Danh mục loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong Phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp

Thông tư thay thế Thông tư 40/2013/TT-BNNPTNT ngày 5 tháng 9 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và cập nhật Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các Phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.

16. Thông tư 25/2016/TT-BTNMT ngày 22/09/2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn mẫu đơn đăng ký, giấy chứng nhận cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học và mẫu báo cáo tình trạng bảo tồn loài thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ của cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học.

Thông tư này đưa ra các hướng dẫn về thủ tục và các giấy tờ cần thiết để đăng ký thành lập và hoạt động đối với cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học.

17. Quyết định 11/2013/QĐ-TTg ngày 24/01/2013 của Thủ tướng Chính phủ cấm xuất khẩu, nhập khẩu, mua bán mẫu vật một số loài ĐVHD thuộc các Phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp

Quyết định cấm xuất khẩu, nhập khẩu, mua bán mẫu vật ĐVHD thuộc các Phụ lục của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) và các sản phẩm của chúng, bao gồm: (1) Tê giác trắng (Ceratotherium simum); (2) Tê giác đen (Diceros bicornis); và (3) Voi Châu Phi (Loxodonta africana).

18. Chỉ thị 28/CT-TTg ngày 17/09/2016 của Thủ tướng Chính phủ giải pháp cấp bách phòng ngừa, đấu tranh với hành vi xâm hại các loài ĐVHD trái pháp luật

Chỉ thị kêu gọi các bên liên quan phòng ngừa và đấu tranh các hành vi vi phạm đối với sản phẩm của ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm, đặc biệt là các sản phẩm mà tình trạng buôn bán đang có nhiều diễn biến phức tạp như ngà voi và sừng tê giác. Qua đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tiếp tục thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 03/TT-TTg trong công tác quản lý và bảo vệ ĐVHD nguy cấp.

19. Chỉ thị 03/CT-TTg ngày 20/02/2014 của Thủ tướng Chính phủ tăng cường chỉ đạo và thực hiện biện pháp kiểm soát, bảo tồn loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm

Thông qua chỉ thị này, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương, bao gồm Bộ Công an, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tư pháp, Bộ Ngoại giao, Bộ Thông tin và Truyền thông, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Các cơ quan thông tin đại chúng thực hiện công tác tuyên truyền phổ biến kiến thức, pháp luật đấu tranh với các hành vi vi phạm về ĐVHD.

II. Các quy định xử lý vi phạm

1. Bộ Luật Hình Sự (2015, sửa đổi bổ sung năm 2017)

Từ ngày 01/01/2018, Bộ Luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017 – gọi tắt là BLHS 2017) đã bắt đầu có hiệu lực. Theo BLHS 2017, các hành vi vi phạm liên quan đến ĐVHD có thể bị phạt tù lên đến 15 năm hoặc 5 tỷ đồng đối với cá nhân và phạt tiền đến 15 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động từ 6 tháng đến 3 năm hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn đối với pháp nhân.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây

2. Bộ Luật Hình Sự (1999, sửa đổi bổ sung năm 2009)

Bộ luật Hình sự số 15/1999/QH10 đã có quy định về Tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật hoang dã quý hiếm tại Điều 190. Khi Bộ luật Hình sự được sửa đổi, bổ sung năm 2009, Điều 190 được sửa đổi thành Tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ. Theo đó, các hành vi săn bắt, giết, vận chuyển, buôn bán, nuôi nhốt trái phép động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ hoặc vận chuyển, buôn bán trái phép sản phẩm, bộ phận cơ thể của của loại động vật đó có thể bị phạt lên tới 7 năm tù giam.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây

3. Nghị định 42/2019/NĐ-CP ngày 16/05/2019 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, hiệu lực từ 05/07/2019

Nghị định này thay thế Nghị định 103/2013/NĐ-CP ngày 12 tháng 09 năm 2013 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thủy sản. Nghị định 42 phân định rõ các hành vi vi phạm về thủy sản bị xử phạt vi phạm hành chính và xử lý hình sự. Nghị định 42 cũng quy định mức phạt đối với hành vi vi phạm trong bảo vệ thủy sản; khai thác, thu gom, mua bán, lưu giữ, sơ chế, chế biến, bảo quản, vận chuyển, chuyển tải, xuất, nhập khẩu thủy sản. Mức phạt tiền tối đa đối với các hành vi vi phạm hành chính liên quan đến loài thủy sản là 1 tỷ đồng, được áp dụng với một số hành vi vi phạm trong hoạt động khai thác và xuất, nhập khẩu thủy sản.

Ngoài ra, mức phạt tiền đối với các vi phạm liên quan đến loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm (không thuộc trường hợp truy cứu trách nhiệm hình sự) sẽ căn cứ chủ yếu vào khối lượng thủy sản bị tịch thu.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

4. Nghị định 35/2019/NĐ-CP ngày 25/04/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Lâm nghiệp, hiệu lực từ 10/06/2019

Nghị định này thay thế cho Nghị định số 157/2013/NĐ-CP ngày 11/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về quản lý rừng, phát triển rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản. Nghị định này quy định hành vi xử lý vi phạm hành chính đối với các loài thuộc Danh mục loài nguy cấp quý hiếm nhóm I, II Nghị định 06 và Phụ lục Cites. Cũng như quy định về xử lý vi phạm đối với các loài động vật rừng thông thường. Từ đó, hành vi vi phạm đối với bất kì động vật rừng thông thường giá trị dưới 300 triệu đồng và thu lợi bất chính dưới 50 triệu đồng trong trường hợp vi phạm lần đầu sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định 35.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

5. Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 124/2015/NĐ-CP ngày 19/11/2015 của Chính phủ), hiệu lực từ 05/01/2016

Nghị định quy định hành vi xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng cấm là ĐVHD hoặc sản phẩm của chúng.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

6. Nghị định số 158/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 28/2017/NĐ-CP ngày 20/3/2017 của Chính phủ, hiệu lực 5/5/2017)

Quy định về mức phạt xử phạt hành chính đối với hành vi quảng cáo hàng cấm là ĐVHD.

Tham khảo nội dung chi tiết tại đây.

7. Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, hiệu lực từ 01/02/2017.

Nghị định 155 thay thế cho Nghị định 179 kể từ ngày 01/02/2017, quy định các hình thức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi khai thác trái phép ĐVHD trong khu vực cấm và hành vi vi phạm quy định về quản lý cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học. Nghị định 155/2016/NĐ-CP hiện không quy định các hành vi xử phạt liên quan đến loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ do tất cả những hành vi vi phạm liên quan đến loài này hiện đang được điều chỉnh bởi Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017.

8. Nghị quyết 05/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 234 về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã và Điều 244 về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm của Bộ luật Hình sự do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành

Nghị quyết hướng dẫn áp dụng một số tình tiết định tội đối với tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã tại Điều 234 và tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm tại Điều 244 cũng như hướng dẫn xử lý một số tình huống phát sinh trên thực tế trong quá trình áp dụng quy định tại Điều 234 và Điều 244 của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Ngoài ra, Nghị quyết cũng quy định cách xử lý đối với vật chứng là động vật hoang dã, động vật nguy cấp, quý, hiếm hoặc sản phẩm của chúng.

9. Thông tư Liên tịch 19/2007/TTLT/BNN&PTNT-BTP-BCA-VKSNDTC-TANDTC ngày 08/03/2007 hướng dẫn áp dụng một số điều của Bộ luật Hình sự về các tội phạm trong lĩnh vực quản lý rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản

Thông tư liên tịch này hướng dẫn thực hiện Điều 190 Bộ luật Hình sự 1999 về Tội vi phạm các quy định về bảo vệ ĐVHD quý, hiếm. Theo đó, những loài động vật quý hiếm là những loài thuộc nhóm IB của Nghị định 32/2006/NĐ-CP. Đồng thời thông tư cũng hướng dẫn cụ thể căn cứ để đánh giá hành vi vi phạm là gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng để áp dụng tình tiết định khung tăng nặng. Cụ thể, Thông tư ban hành Phụ lục về việc xác định số lượng cá thể động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm nhóm IB để làm căn cứ xác định. Ví dụ, hành vi vi phạm liên quan đến gấu, 1 cá thể là gây hậu quả nghiêm trọng, 2 đến 3 cá thể là hậu quả rất nghiêm trọng, từ 4 cá thể trở lên là đặc biệt nghiêm trọng; trong khi chỉ cần vi phạm đối với 1 cá thể hổ là đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

10. Công văn 2140/VKSTC-V3 ngày 08/06/2016 về việc phục hồi xử lý các vụ án, vụ việc tàng trữ, vận chuyển trái phép ngà voi, sừng tê giác

Công văn tổng hợp chỉ thị của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao và Bộ Công an hướng dẫn viện kiểm sát các cấp áp dụng Khoản 1 Điều 155 BLHS 2009 để giải quyết các vụ việc còn tồn đọng liên quan đến tang vật là ngà voi và sừng tê giác xảy ra trước ngày BLHS 2015 (sửa đổi bổ sung 2017) có hiệu lực thi hành.

C- Tài liệu tham khảo khác

Hướng dẫn của IUCN về việc Xử lý Động vật bị tịch thu

Đây là hướng dẫn của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (IUCN) về việc xử lý đối với ĐVHD còn sống sau khi bị tịch thu dưới góc độ phục vụ cho mục đích bảo tồn. Theo đó, có một số giải pháp sau:

1) Chuyển đến các Trung tâm cứu hộ
2) Thả lại tự nhiên
3) Tiêu hủy nhân đạo

Hướng dẫn cũng nêu những nguyên tắc xử lý, phân tích cách thức ra quyết định để đánh giá việc áp dụng giải pháp nào cho phù hợp với những quy định hiện hành, phong tục tập quán và các điều kiện kinh tế nhưng vẫn đảm bảo việc bảo tồn loài.

Cùng chúng tôi hành động ngăn chặn sự tuyệt chủng của
các loài động vật hoang dã

ENV nỗ lực hoạt động để chấm dứt nạn buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp tại Việt Nam đang hủy hoại các hệ sinh thái trên toàn thế giới.
Với sự giúp đỡ của bạn, chúng tôi có thể tạo ra các tác động lớn hơn để ngăn chặn sự tuyệt chủng của các loài ĐVHD.

1800 1522